مطالعه عوامل اجتماعی مرتبط با تعارض نقش شغلی- خانوادگی زنان شاغل در شهر یزد

کار و خانواده دو حوزه اساسی در زندگی هر فرد محسوب می شود که درگیری همزمان با نقشهای دوگانه این دو حوزه هم بر سازمان و فرد و هم برخانوادهها اثرگذار می باشد. با توجه به این که زﻧﺎن ﺑﻴﺶ از ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻧﺘﻈﺎرات ﻧﻘﺶ های ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ دﭼﺎر تعارض بین نقش های شغلی و خانوادگی ﻣﻲ ﺷﻮند لذا پژوهش حاضر عوامل اجتماعی مرتبط با تعارض نقش شغلی- خانوادگی زنان شاغل در شهر یزد را مورد بررسی قرار داده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می¬باشد؛ داده¬ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونهگیری خوشه¬ای از 323 نفر از زنان شاغل در شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به وسیله روش اعتبار محتوا مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار آماری spss و amos مورد تحلیل قرار گرفتند. تعارض نقش شغلی- خانوادگی در دو جهت تعارض کار- خانواده و تعارض خانواده- کار و هر یک از این دو جهت در سه نوع مبتنی بر زمان، مبتنی بر فشار و مبتنی بر رفتار سنجیده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که از میان متغیرهای مورد بررسی، متغیر سابقه کار رابطه معناداری با میزان تعارض نقش شغلی- خانوادگی زنان نداشت؛ در حالی که متغیرهای ساعت کاری، نوع شغل، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، حمایت اجتماعی، تعلق خانوادگی، احساس گرانباری نقش، ساختار قدرت در خانواده، رضایت شغلی و رضایت از زندگی رابطه ای معنادار با میزان تعارض نقش شغلی- خانوادگی افراد داشتند. نتایج رگرسیون چندگانه از نقش معنادار پنج متغیر ساختار قدرت در خانواده، احساس گرانباری نقش، رضایت شغلی، ساعت کاری و تعلق خانوادگی در میزان تعارض نقش شغلی- خانوادگی حمایت کرد که در این میان احساس گرانباری نقش بیش ترین نقش را در تبیین متغیر تعارض نقش شغلی- خانوادگی زنان ایفا کرد.